İkinci El (Kullanılmış) Gitar Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz (I.Bölüm)

Selam arkadaşlar sevgili dostlar. Kimi zaman ekonomik kimi zaman da kelepir durumlardan dolayı kullanılmış gitarlara yöneliriz. Bu alışveriş, hemen hemen her gitaristin karşılaştığı bir durumdur. Kullanılmış gitarlar son derece güzel denk geldiği kadar sizlerin kabusu da olabilir. Bu sebepleri hem kısaca sıralamak, hem de nedenleri ne deyinmek istiyorum.

Bir gitarist farklı sebebplerden dolayı gitarını yada müzik aletini satar. Bunların en başında model yükseltmek, daha düşük seviyede olsada aklında kalan enstrumanı almaktır ya da elindeki müzik aleti kusurlu olduğundan (belki tamir ile adam olur fakat o masrafı yapmak istemez) elindekinden bir an önce kurtulmak istemektedir. Bu durumlar yüzlerce tuzağı ve süprizi içinde barındırır.

İşte bu yüzdendir ki dikkat edeceğimiz ilk şey bizzat "satıcı" dır.

2.el takipçileri ve satıcıları genelde bu işleri forumlardan, alışveriş sitelerinden yada panolardan yürütmektedir. Bunların arasında en garanti olanları referanslı satıcılar, güvenli ticaret, denemiş kişilerin gitar hakkındaki yorumlarıdır. Satıcıyı test etmenin farklı farklı yolları vardır, ama gitarlarda işler biraz değişir...

-Alışverişlerinizi mümkün olduğunca elden yapın

-Alacağını gitarı, parasını ödemeden önce mutlaka bir lütiyeye, gitar tamiri yapan yerlere veya ustalara göstermenizde faydalar olacaktır. Daha sonradan başınızın ağrımamasının en önemli kuralları bunlardır.

Şimdi genel konulara ve ardından marka model kusurlarına bakalım; Gitar satın alırken (ikinci el veya sıfır) nelere dikkat edilir:

Bu işi sıralamanın en kolay yolu: "tepeden tırnağa" kelimesinin altında yatmaktadır. Gitarı elimize aldığımız da ilk dikkat etmemiz gereken yer sırasıyla tepeden tırnağadır çünkü :)

Şimdi ilk olarak gitarın kafa kısmı incelenir, burada dikkat edilmesi gereken en önemli şeyleri ve sebeplerini sıralayalım ve sık yapılan hataları belirtelim:

-Sap ucu (kafa) çatlakları: Bu tip çatlaklar genel olarak gitarların düşmesi veya sap ucundan sertçe çarpması sonucunda oluşur. Bu tip ezik ve çatlaklar genel de umursanmaz ve göze de çok batmaz, ama sonuçları genelde acıdır. Kafa kısmından (headstock) darbe alan gitarların genellikle sap eksen açıları kaymış olur. Bu açıyı kontrol etmenin en kolay ve etkili yolu sap eksen açısını kontrol etmekten geçer. Peki nasıl yapılır nasıl kontrol edilir kısaca anlatalım.

Gitarı karşınıza alın, incemi telinin ve kalın mi telinin; klavye kenarlarına olan mesafelerini iyice kontrol edin.bu mesafelerin mümkün olduğunca eşit olması gerekiyor. Size bir kaç hatalı gitarlara ait resimler göstermek istiyorum.

DİKKAT: BU SORUNLAR SIFIR GİTARLARDA DA OLABİLMEKTEDİR.

Şimdi daha net açıklayabildiğimi düşünüyorum. Bu tip sorunlar sap eksen açısının yeniden ayarlanması ile düzeltilebilmektedir. Ama siz gene de alırken kafaya dikkat edin.

-Akort burguları: Burguların buton adı verilen ve tutulan parçasının hemen altında beyaz (delrin veya teflondan yapılan) yüzükler vardır. Bu yüzüklerin yerinde olmasına, ezilmemiş olmasına ve özellikle de var olmasına dikkat edin. Bu yüzükler burgudan sert darbe alma sonucu sıyrılabilir ve düşebilir. Darp sonucunda hasar yoksa bile bu yüzüğün olmaması size akortlarken ciddi sıkıntılar yaratacaktır bundan şüpheniz olmasın.

Bu resimde buton ile gövde arasındaki beyaz renkli plastik görünümlü parçayı daha net görebilirsiniz.

Not: yüzük parçasının rengi modellere göre değişebilir, bazı modellerde yüzük bulunmamaktadır. Bunu test etmenin en iyi yolu; burguları kendi içlerinde karşılaştırmaktır.

Bazı gibson modellerinde yoktur, ama bu modellerde de parçaların aymamasına veya gevşek olmamasına dikkat etmeliyiz.

Örnek gibson burgusu:

-Sap eşiği: Telleri gevşetin ve eşik üzerinden çıkararak kontrol edin, çatlak veya ezik olabilir. Ezik veya çatlaklar, düşmüş olma ihtimalini gösterir. Bu durumda hemen klavye eşik sap birleşimine bakın, çatlak yoksa sorun yoktur :)

Örnek çatlaklar:

 Tamiri zor değildir ama renk var ise kullanıcının canını sıkar görüntüsü.

-Sap ayar çubuğunun kafası ve kondüsyonu: Gitarı aldığınızda mutlaka kendi sap ayar alyanını ve çubuğunu kontrol edin, alyan üzerinde sıyrılma ezilme vrmıbunu kontrol edin. Alyan ile sap ayar çubuğunu biraz zorlayın ve sap ayar çubuğunun kafasında yalama veya sıyırma oluğ olmadığını " MUTLAKA" kontrol edin.

Eğer var ise "uygun" dan "kalın" a doğru bir işlem ve tamir silsilesi ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Gövdedeki çizikleri boşverin sap ayarını kontrol edin ;) başınız ağrımasın a dostlar :)

-Sap: Bu kısma uzun uzun değineceğiz. Saplar kolay kolay deforme olmaz ve hatalar kolayca fark edilirir.

Sap ve gövde bağlantısına bakın:  mümkün mertebe müdahale edilmemiş olsun, yukarıdaki resimdeki gib açıklılar olmamasına dikkat edin.

Eğer sap strat tipi ise, arkasındaki ağaç desteğin çatlak veya açık olup olmadığını kontrol edin (sapın arkasında daha koyu renkteki destek çubuğu)

Eğer süperstrat ise, üst kilit vidalarının sapı çatlatıp çatlatmadığını kontrol edin.

-Perde Demirleri (Fretler) ve Klavye: Genelde kontrolü en can sıkıcı yerlerdir. Fretlerde erime varmıdır, yükselme varmıdır iyice kontrol edin, klavyede de çarpılma varmıdır kontrol edin. Klasik sap ayarı kontrol etme pozisyonunda bakın (tüfek tutar gibi :) ) ve her iki tarafın da eşit olarak eğrilip eğrilmediğine bakın.

-Sap bağlantı vidaları ve gövdeye bağlanan yerin açısı: elinize tornavida alın ve sap vidalarını hafifçe sıkın. Bunu yapmanızdaki sebep, vida yuvalarında yalama veya bollaşma varmıdır kontrol edin. Sorun var ise kolayca halledilir dert etmeyin

-Manyetikler: Sesleri normalden düşükmüdür yüksekmidir diye temel bir kontrol yapın, üzerinde çatlak vs olmamasına dikkat edin. Genel olarak kolayca bozulan bşr yapıda değildir, test ederek bu işi çözebilirsiniz.

-Elektronik aksamı: Elektronik kapağını açıp bakın, kablo bağlantıları temizmi, kısadevre olma ihtimali olan yerleri kontrol edin (genelde epiphone larda bu tip sıkıntılara sık rastlanır)

-Köprü sistemi: Burası biraz karmaşıktır ama basitçe 2 işlemle bu sıkıntılar kolayca tespit edilir ve çözülür.

Şimdi, köprü temel olarak iki kısımdan oluşur; vidalı parçalar ve vidalanan-vida yuvalı parçalar. Vida kafalarının temiz olmasına kolay ayarlanabilmesine ve yalama olup olmadığına  dikkatlice bakın, gerekirse büyüteç kullanın. Fender stili tremololarda en büyük sıkıntıları sıralayalım.

1-  Eşik vidalarını iyice kontrol edin, özellikle de inç ölçüsünde alyan veya diş kullanılıyorsa!

Bu parçada görünen alyan başlı vidaları (setuskur) alyan ile hafifçe çevirerek test edin. Sorun var ise tamir edilir ama vida sıkışmış ise araya başka şeyler de sıkışmış olabilir ;)

2-  Tellerin takıldığı ve yayların bağlı olduğu tremolo bloğunda çatlak varmı mutlaka kontrol edin, eğer var ise bloğu veya tremoloyu değiştirmeniz gerekebilir.

Floyd rose lu sistemlerde ise başınız daha çok ağrıyacaktır bunu garanti ederim :)

Genel olarak kilitli tremololar da en büyük sorun tremolo kolu ile oynadıktan sonra akordun bozulmasıdır. Şimdi, eğer kolu öne doğru bastırıyorsam ve tekrara bırakıyorsak ve akortta kaçmalar oluyorsa sorunumuz var demektir.

NOT: TREMOLO KOLUNU GERİ ÇEKERSENİZ TELLERİNİZ PLASTİK GİBİ ESNEYECEK VE AKORT MUTLAKA BOZULACAKTIR: TREMOLO DENENİRKEN TELLER GERİYE ÇEKİLİRSE AKORT MUTLAKA KAÇAR.

Sadece boşta iken sesleri kontrol edin; kolu öne bastırıp bırakın ve tekrar kontrol edin. Bu şekilde inceleyerek köprünün stabililliğini kontrol edebilirsiniz.

Tellerin takıldığı yuvalara, telleri sıkıştıran küplere ve sıkıştırma vidasını mutlaka kontrol edin.

Yuvalarda çatlaklar olması muhtemeldir, ihtimal dahilindedir mutlaka iyice inceleyin.

Küpleri kontrol edin, yamulma ezilme veya sıkışma ( bazen paslanma sebep olur) varmı diye kontrol edin.

Sıkıştırma vidalarını çıkarın ve vida yuvasında-dişlerinde yalama-sıyırma varmı "mutlaka" kontrol edin.

Gövdeye bağlanan vidalar (pivot) genellikle çatlak veya yuvalarda genişlemeye sebep olurlar,  Bunu dikkatlice inceleyip buna göre karar verin.

 Pivot vidasını girdiği yeri iyice kontrol etmek gerekir, eğer problem var ise bunu bir atolyeye gösterdikten sonra karar vermeniz daha doğru olacaktır. Vida yuvasının yanında çatlak görünüyor, ama içerde daha büyük sıkıntıların olması muhtemeldir.

Ve en önemli kısım: Pozisyonlama

Sap eksen açısı düzgün durumda iken tellerin, manyetik üzerindeki vidalardan yada mıknatıslardan eşit aralıkta geçip geçmediğine dikkat edin. Manyetikleri hafifçe sağa sola oynatın ayar ile düzeliyorsa sorun yok, düzelmiyorsa eşik yanlış pozisyonlanmıştır bilginize :)

-Gövdesi: Bu kısmı çok anlatmaya gerek yok :) gitaristler genelde sap ayar çubuğunu kontrol etmey yerine gövdeyi incelerler, ufak tefek boya kusurları olur bunlar sorun değildir, siz gövde de çatlak yada kırık olmadığı kontrol edin yeter :)

-Askı yerleri: En önemli yerlerdir, gitar boynunuzda askından kurtulursa başınıza gelecekleri düşünün :) bu yüzden askı yerlerini iyice kontrol edin. Bir tornavida ile sıkarak yuvalasın sıkılığını iyice kontrol edin ;)

2. Bölümde, markalarına göre karşılaşılan 2. el gitar satın alma sıkıntılarından bahsedeceğiz...

Sevgi ve saygılarımızla,

F Gitar Atölyesi.

devamı gelecek ...